Yoga Yolu ( Yoga Marga )

Yoga Sutra' larda, yoga yolunda ilerlemek ve başarıya ulaşmak için benimsenmesi gereken üç kavramdan bahsedilir.  Bunlar  Tapas, Swadhyaya ve İshvara Pranidhana olarak adlandırılır. 

Tapas ;  Kelime anlamı olarak ısıtmak, temizlemek anlamına gelmektedir. Aynı zamanda  kişinin kendi fiziksel yapısını ve içsel yapısını kontrol etmesini de ifade etmektedir. Kişinin arzu ve isteklerinin önüne set çekerek yön vermesi vücutta yer alan belli bir ısı sisteminin faaliyete geçerek enerjileşmesi anlamını taşımaktadır. İradenin gücü artarak, terk edişler çoğaldıkça bu sisteminde aktifliği ve faaliyeti artar, duyu organları tarafından algılanan Maya olarak adlandırılan dünyanın dışsallaştırılması yolu ile içe dönme gerçekleştirilir. Aslında Tapas bu şekilde içe dönme çabalarında ortaya çıkan ısı - enerji dönüşümünü nitelendirmek için kullanılan bir isimdir.

Tapas’ a yüklenilen anlam bu kadarla sınırlı kalmamaktadır. Örneğin, tam ve bütün olmayı, bu bütünlük duygusuna ulaşmak için duyulan arzuyu ifade etmek içinde Tapas adlandırması kullanılır.

Hatha – Yoga çalışmalarında bedenin ve nefesin kontrolü ve birlik içinde olması da Tapas olarak adlandırılır.

Gerek Hatha – Yoga uygulamalarında, gerekse diğer bazı uygulamalarda fiziksel bedendeki enerji kanallarında meydana gelmiş olan tıkanmalar temizlenmeye çalışılır, bu da Tapas olarak adlandırılır.

"Tapas kişinin kendisini kontrol etmesidir" de diyebiliriz, bu kontrol sayesinde akıl ve şuur hatalı düşünce ve hareketlerden korunmaya çalışılır. Burada yanlış anlaşılmaması gereken konu aklın ve şuurun kontrolü onların hapsedilmesi, baskı altına alınması değildir, eğitilmesi, saflığa eriştirilmesi ve evrimleştirilmesi anlamını taşımaktadır. Bu yolla kişi iç dünyasını zenginleştirme çabaları içine girer, dış dünyanın etkilerini hafifleterek, aklın önündeki engelleri kaldırarak kendi içsel dönüşümünü ve olgunlaşmasını başlatır.

Svadhyaya ;  Kişinin kendisini inceleyerek gerçek benliğini bulması, ortaya çıkarmasıdır. Bu, kişinin kendisini sorgulaması, günlük yaşantısını ve düşünce yapısını tarafsız bir gözle incelemesi ile ortaya konmaktadır. Bir noktada kişinin kendisi ile içsel olarak hesaplaşması, kusurlu yanlarını bularak bunlardan kurtulmak için göstereceği çabada kendisine bir yön çizmesi, yol belirlemesidir..

İshvara Pranidhana ;  Kişinin kendisini tamamen Yoga yoluna adaması ile gerçekleşen bir kavramı ifade etmektedir. Tüm işlerinde ve düşüncelerinde Yoga' nın ortaya koyduğu ölçütleri uygulayarak tam bir adanmışlık içinde olmasını gerektirir.

Burada bir parantez açarak kısaca şunları ilave etmek doğru olur. Çevremize baktığımızda Yoga' nın pek çok şekilleri olduğu kanısına kapılabiliriz. Eski zamanlardan beri değişik ülkelerde ve günümüzde uygulanan Yoga çalışmaları değişik isimler altında toplanmış dolayısı ile de farklı Yoga çalışmalarının olduğu izlenimini verecek şekil almıştır.

Örnegin ; Hatha-Yoga,  Kundalini-Yoga,  Laya-Yoga,  Jnana-Yoga gibi değişik isimler altında anılan çalışmalar aslında Yoga’ nın alt basamaklarını, yada farklı amaçlara yönelik bölümleri, veyahut da farklı ekollerin adlandırmalarını ifade etmektedir.

Yoga çalışmalarını incelediğimizde varılacak olan nokta aynı olsa da yukarıda bahsettiğimiz okullar, ya da çeşitli ekoller tarafından bu noktaya varabilmek için Veda' lardan da esinlenerek farklı yollar ortaya koydukları anlaşılır. Bu Yoga' nın farklı şekillerde isimlendirilmesine neden olmaktadır. Bu farklı yolları tanımak yapılacak çalışmalarda daha kolay ilerlemek için kişiye yardımcı olabilir. Farklı yolları adlandırmak için Yoga adı kullanılıyor olsa da bunların Marga, yani yol olarak nitelendirilmesi daha doğru olur. Bu yollardan en çok bilinenlerini isim olarak anıp kısaca açıklamaya çalışalım.

Karma - Yoga  =  Karma - Marga  ;  Karma, kelime anlamı olarak faaliyet, eylem demektir. Karma - Marga' nın düşünce şekline göre bu günkü yaşamımız geçmiş dönemdeki davranışlarımızın, düşüncelerimizin sonucunda ortaya çıkmaktadır, daha sonraki yaşamımızda bu günkü davranışlarımızın ve düşüncelerimizin kalitesi ölçüsünde şekilleneceklerdir. Maddeye ve nefse olan bağımlılık Karma' larımızın oluşmasına ve yoğunlaşmasına nedendir. Bunun için Karma' larımız bencillikten uzak bir gelecek yaratmak için olmalıdır. Maddi benlik aşılarak ruhsal ben' e erişmek için çaba sarf edilmelidir.

Karma Yoga yolunda önemli olan şu anda yaşananlardır, onun içinde şu anda yapılanların en iyi ve ölçülü olması için çaba sarf edilmelidir. Kişi yaptığı işlerin sonuçlarını düşünmemeli, bundan bir çıkar beklememeli, hatta dönüp arkasına bile bakmamalıdır.

Kriya - Yoga  =  Kriya - Marga  ;   Tapas, Svadhyaya ve Ishvara Pranidhana basamaklarının uygulanması ile Kriya - Marga oluşmaktadır. Ana teması aklın tamamen terbiye edilmesine dayanır, bundan sonra Nadi olarak adlandırılan enerji kanallarının saflaştırılması, Chakra olarak adlandırılan enerji merkezlerinin uyarılması ve Kundalini üzerine yapılan çalışmaları ihtiva eder

Tantra - Yoga  =  Tantra - Marga  ;  Günümüzde ve geçmiş zamanlarda Tantra - Yoga, yanlış değerlendirilerek cinsellik üzerine kurulmuş bir yol olarak algılanmıştır, oysa mistik düşünce şeklini de kapsayan ayinsel bir yoldur. Tantra' nın kelime anlamı genişletilerek özgürleştirmek demektir. Vama Marga ve Dakshina Marga olarak adlandırılan iki kolu vardır. Kişinin kontrollü bir yapıya sahip olmasını esas alır.

Jnana - Yoga  =  Jnana - Marga  ;   Bilginin ve bilgeliğin esas alındığı Yoga yoludur, zihinsel çalışmaları, bedensel çalışmaların önünde tutar. Tüm yaşamın akıl ve idrak yolu ile yaşanmasının gerektiğini savunur. Her şeyin tek bir kaynaktan var olduğunu, bu kaynağın değişmez olduğunu kabul eder. Doğanın değerleri esastır ve onlarla uyum içinde yaşamanın gerekliliğini ortaya koyar.

Bhakti - Yoga  =  Bhakti - Marga  ;   Kişinin, herkes de ve her yerde tanrısallığı görmesi ile şekillenmeye başlar, sevgi üzerine yoğunlaşır. Kişi duygularına tam hâkimiyet sağlayarak karşılıksız ve sonsuz sevginin ne olduğunu anlamaya çalışır, onun için sevgi ve hoşgörü her şeydir. Varılacak nokta evrensel sevgiye ulaşmaktır. Kişi kendisini sevgi ile yoğurarak evrensel akışın içine bırakır, her şeyin olması gerektiği gibi olduğunu kabul eder.

Raja - Yoga  =  Raja - Marga  ;   Felsefe ve mantık yoluyla aklın kontrol edilmesini ister, çalışmalarının odak noktasını meditasyon ve tefekkür meydana getirir. Tüm duyuların dışsal noktalardan çekilmesi ile duyumsamaları ve bunların bireysel ruh üzerindeki etkilerini en aza indirerek, ya da onu tamamen unutarak aklın daha yüksek noktalara ve evrenselliğe ulaşmasını sağlamaya çalışır. 

YOGA    ve    AYURVEDA

Sağlık, mutluluğun temel taşıdır, bu nedenle Yoga çalışmaları, Ayurvedik ilkelerle iç içe geçmiş haldedir. Daha evvel söylediğimiz gibi, bedenimiz bize geçici olarak verilmiş bir armağandır, hiçbir şekilde kalıcılığı yoktur, doğacak, büyüyecek, yaşlanacak ve yok olacaktır. Yinede biz onu spritüel yolda yürüyebilmek için sağlıklı tutmak ve ona en iyi şekilde bakmak zorundayız.

Ayurvedik düşünceye göre fiziksel ve organik hastalıklar vücutta yer alan  beş evrensel elementin ( Pancha Maha Tattva ) olması gereken dengesinin bozulması ile meydana gelir. Bu bozukluk zamanla zihinsel rahatsızlıklara da sebep olabilecek kadar yaygınlaşarak gelişebilir.

Ayurvedik ilkeler insan fizyolojisinin üç ana kuvvet altında kaldığını,hastalıklarında bunlara bağlı olarak geliştiğini söyler. Bu üç kuvvet  Vata, Pitta ve Kapha  olarak adlandırılır. Üçü birden  Dosha  adını almaktadır.

Vata, kelime anlamı olarak bakıldığında rüzgâr demektir, ama bu Vata' nın Ayurveda' daki anlamına karşılık gelmemektedir. Charaka Samhiti, Vata' nın vücutta yer alan iki yapıyı temsil ettiğini söyler.

Bu yapılardan bir tanesi beş form ile anlatılan, vücudun belli bölgelerinde yer alan ve bu bölgelerin enerjilerini temsil eden enerji akımlarıdır. Yukarıdan aşağıya doğru sayacak olursak  Udana, Prana, Samana, Apana, Vyana olarak adlandırılırlar. Diğeri yine bu beş form altında toplanan, vücudun alt katmanlarından yukarıya doğru çıkıldıkça incelen süptil enerjidir.

Vata' nın normal fizyolojik görevleri dışkıyı ve balgamı dışa çıkarmak, midede hazımın gerçekleşmesini sağlamak, her enerji bölgesinin enerjisi ile o bölgeye ait olan organları besleyerek sağlıklı olmalarını temin etmektir.

Vata' nın düzeni bozulduğunda, enerji bölgeleri arasındaki iletişim kesildiğinde, ya da bu bölgelerdeki enerjinin düşük düzeylerde kalması, fiziksel, fizyolojik ve ruhsal hastalıkların ortaya çıkmasına neden olur.

Bunlar romatizmal hastalıklar, sık sık ortaya çıkan çıkıklar, dolaşım bozuklukları, metabolizma ve mide bozuklukları, duygusal bozukluklar ve depresyon olarak sayılır. Ayrıca kadınlarda ay hali düzensizlikleri ve kısırlığında bölgeler arasındaki enerji dengesizliğine ve bölgelerin enerjilerinin düşük olmasına bağlandıkları görülür.

Pitta, Kelime anlamına bakılarak, safra olarak değerlendirilir. Charaka Samhita ise bunu Muladhara Chakra' nın ısınması ( enerjisi ) olarak kabul eder, çünkü Pitta' nın normal görevi fiziksel ve ruhsal bedendeki ikilikleri ortaya koymaktır.

Örneğin; Sindirimin düzenli olması ya da olmaması, vücut ısısının normal yada anormal olması, kişinin algılarının ve idrak gücünün açık yada kapalı olması, fiziksel bedenin sağlıklı yada hastalıklı olması, ruhsal bedenin sevinç yada öfke içinde bulunması gibi ikilikler ( dualite ) bunlar arasında sayılarak örnekler çoğaltılabilir.

Oysa istenilen bu ikiliklerden kurtularak yaşamı daha iyi yönde programlayabilmektir. Güçlü bir idrak ve düşüncelerin açıklığı, düzenli bir sindirim ve sağlık istenilenler arasında sayılabilir.

Dengenin bozulması pitta' ya ait bazı rahatsızlıklarında ortaya çıkmasına neden olur. Bunlar arasında metabolizmadaki düzensizlikler, tendeki kızarıklıklar ve kaşıntılar, ağrılı şişlikler, ateş, terleme ya da üşüme, soğukluk hissi ve tenin kokusunun değişmesi sayılabilmektedir.

Kapha,  " Ka "  ve  " pha "  köklerinden meydana gelmiştir. " Ka " , su anlamına gelir, buna bağlı olarak da  kapha  yaşamın akıcı maddesi olarak

 anlamlandırılır, daha açık olarak söylersek yaşamın ana yapısını meydana getiren protoplazma' dır. Tüm bedenin gelişmesinden ve beslenmesinden sorumlu maddedir.

Kapha' nın rahatsızlıkları arasında solgun bir ten, soğuk bir vücut yapısı, soğuk soğuk terlemeler, halsizlik hissi, sürekli hale gelmiş olan kabızlıklar, şeker hastalığı ve vücudun çeşitli yerlerinde meydana gelebilecek tümürler olarak sayılmaktadır.